งานแผ่นเสียงทองคำพระราชทาน ครั้งที่ 1
งานแผ่นเสียงทองคำพระราชทาน ครั้งที่ 1 จัดขึ้นเมื่อวันเสาร์ที่ 30 พฤษภาคม 2507 จัดขึ้นที่ "ลุมพินีสถาน" ชื่องาน "คืนมนต์สวรรค์" เป็นงานราตรีสโมสร โดยเสด็จพระราชกุศล มูลนิธิราชประชาสมาสัย จัดโดย "สถานีวิทยุกองพลที่ 1 รักษาพระองค์ และ ป. วรานนท์"
ป.วรานนท์ (ประชา วรานนท์) นักจัดรายการเพลงประจำสถานีวิทยุกองพลที่ ๑ เป็นผู้ริเริ่มการจัดอันดับเพลงไทยสากลยอดนิยมประจำสัปดาห์ขึ้น เพื่อสนับสนุนให้นักแต่งเพลง นักดนตรี นักร้อง และผู้เกี่ยวข้องกับวงการเพลงตื่นตัวที่จะพัฒนาและสร้างผลงานเพลงที่ดี
รายชื่อคณะกรรมการคัดเลือกเพลงและอันดับเพลง
1. พ.ต.ประยูร มณฑาพันธุ์
2. ป.วรานนท์
3. นายโกชัย อิบรามยี
4. นายเกษม มิลินทจินดา
5. นายถวิล รักไทย
6. นายประเดิม เขมะศรีสุวรรณ
7. ส.อ.อภิศักดิ์ ภักดีแก้ว
8. ส.อ.เฉลิมพร องอาจอิทธิชัย
9. จ.ส.อ.เอก เพ็ญพงษ์
10. ส.อ.ธนาชัย ชิโนทัย
11. ส.อ.มนัส ฤกษ์วิธี
12. ส.อ.ประสาน มณีเอี่ยม
ต่อมามีการเพิ่มเติมคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิอีกหลายท่านเพื่อทำการคัดเลือกเพลงและนักร้องดีเด่น ผู้ที่ชนะเลิศจะได้เข้าเฝ้าเพื่อรับพระราชทานรางวัลแผ่นเสียงทองคำพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว อันเป็นเกียรติยศสูงสุดของศิลปินเพลง
รายชื่อคณะกรรมการตัดสิน งานแผ่นเสียงทองคำพระราชทาน ครั้งที่ 1
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธ์ยุคล องค์ประธานกรรมการ
ม.จ.จักรพันธ์ เพ็ญศิริจักรพันธ์ รองประธานและที่ปรึกษา
ม.ล.พวงร้อย สนิทวงศ์ (อภัยวงศ์) รองประธานและที่ปรึกษา
ม.ล.ประพันธ์ สนิทวงศ์ กรรมการ
พ.อ.ถาวร ช่วยประสิทธิ์ กรรมการ
นายจำนงค์ รังสิกุล กรรมการ
นายพิชัย วาสนาส่ง กรรมการ
นายล้วน ควันธรรม กรรมการ
ดร.อุทิศ นาคสวัสดิ์ กรรมการ
อาจารย์จินตนา ยศสุนทร กรรมการ
คุณหญิงนิลวรรณ ปิ่นทอง กรรมการ
นายนารถ ถาวรบุตร กรรมการ
นายรัตนะ ยาวประภาษ กรรมการ
นายศักดิ์เกษม หุตาคม กรรมการ
นายแก้ว อัจฉริยะกุล กรรมการ
อาจารย์สุดา น ครานุรักษ์ กรรมการ
นายเกษม มิลินทจินดา กรรมการและเลขานุการ
นายถวิล รักไทย กรรมการและเลขานุการผู้ช่วย
นายประชา วรานนท์ กรรมการจัดการและรวมคะแนน
พ.ต.ประยูร มณฑาพันธ์ กรรมการจัดการและรวมคะแนน
นายประเดิม เขมะศรีสุวรรณ กรรมการจัดการและรวมคะแนน
หลักเกณฑ์การตัดสินเพลงประกวด แบ่งเป็น ประเภท ก. กับ ประเภท ข.
ประเภท ก.
ประเภทของเพลง - คือเพลงที่คณะกรรมการคัดเลือกเพลงสถานีวิทยุกองพลที่ 1 ได้คัดเลือกไว้แล้ว แต่ละอาทิตย์ เริ่มมาแต่เดือนมกราคม จนถึงเดือนธันวาคม 2506 โดยนัยแห่งการตัดสินดังต่อไปนี้
1. เนื้อร้อง - ชนิดที่ไม่ผิดศีลธรรม คือไม่หยาบ หรือเสียดสีผู้ใด จะเป็นแนวคติ 4 รัก ปลุกใจก็ได้...(30 คะแนน)
2. ทำนองเพลง - เป็นลีลาแบบเพลงไทยเดิม หรือไทยสากล แต่ไม่เอาเพลงประเภทหนึ่งประเภทใดที่มีอยู่เดิมแล้วมาใส่เนื้อร้อง...(30 คะแนน)
3. การประสานเสียง - คือการเรียบเรียงเสียงของเครื่องดนตรี ที่บรรเลงในเพลงนั้นๆ ผสมผสานให้น่าฟัง...(20 คะแนน)
4. นักร้อง - ร้องเพลงนั้นๆ ได้ไพเราะน่าฟัง เหมาะสมตามความหมายของเพลง...(20 คะแนน)
ประเภท ข.
ประเภทของเพลง - คือเพลงที่มิได้เคยถูกคัดเลือกจากคณะกรรมการคัดเลือกเพลงสถานีวิทยุกองพลที่ 1 มาเลย เป็นเพลงที่ผู้ประสงค์จะส่งเข้าไปประกวดผลงานของตนต่างหาก โดยนัยแห่งการตัดสินดังต่อไปนี้
เพลงประเภท ข (หมายถึงเพลงไทยสากล)
อันนี้คือเพลงที่ไม่ได้อยู่ในอันดับเพลงของสถานี โดยผู้ที่มีส่วนร่วมเป็นเจ้าของงานเพลงนั้นๆ ไม่ว่าจะเป็นคนแต่ง คนร้อง คนทำดนตรี อะไรทำนองนี้จัดส่งเข้าประกวดเอง
โดยแนวเพลงนั้นจะต้องเป็นเพลงไทยสากลแบบเดียวกับประเภท ก และต้องมีการบันทึกเสียงแล้วเท่านั้นจะลงเทปหรือลงแผ่นอะไรก็ได้ แต่มีข้อแม้นิดหนึ่งว่า รายหนึ่งจะส่งเพลงเข้าประกวดได้ประเภทละไม่เกิน 3 เพลง
งานการประกวดเพลงแผ่นเสียงทองคำครั้งแรก เมื่อวันเสาร์ที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2507 เป็นงานที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากล้นเกล้าฯ ทั้งสองทรงเสด็จมาเป็นองค์ประธานในงานคณะกรรมการจัดงานจึงจัดให้ศิลปินทุกคนเข้าแถวเฝ้ารับเสด็จอย่างพร้อมสรรพ และมีการกล่าวปฏิญาณโดยเรียกว่า ''คำอธิษฐานของศิลปิน''
คำอฐิษฐานของศิลปิน
ก่อนอื่นกระผมในนามของศิลปินผู้เข้าประกวดการชิงรางวัลแผ่นเสียงทองคำ ครั้งที่ 1 รู้สึกซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ที่ทรงเสด็จพระราชดำเนินมาเป็นมิ่งมงคลในงานเฉลิมฉลองครั้งนี้ นับเป็นศุภนิมิตรอันประเสริฐที่ปรากฏเป็นครั้งแรกในวงการเพลงของประเทศไทย ด้วยพระบารมีปกเกล้าปกกระหม่อม กระผมขอน้อมเกล้าถวายพระพรขอให้พระองค์ทรงพระเกษมสำราญ ดำรงพระยศยืนนาน ปราศจากอุปัทวอันตรายมาพ้องพาน สถิตเป็นมิ่งขวัญของพสกนิกรตลอดชั่วกาลนาน
ตามที่คณะกรรมการประกวด ''แผ่นเสียงทองคำ'' ได้จัดให้มีการประกวดขึ้นครั้งนี้ก็เพื่อพิจารณาส่งเสริมและสนับสนุนแก่บรรดาศิลปิน ผู้ยึดถือการแต่งเพลงเป็นวิชาชีพที่มีเกียรติ และด้วยความปรารถนาดีแรงกล้าที่จะก่อให้เกิดปัจจัยให้ผู้เข้าร่วมการประกวดบังเกิดแรงใจ ศรัทธา และความเชื่อมั่นในอันที่จะให้สติปัญญาประดับวิชาชีพแขนงนี้ให้สูงขึ้นสมแก่ฐานะ ความมุ่งมั่นปรารถนาที่จะให้ผลงานอันประณีตละเอียดลอออย่างนั้นบรรลุผลจรรโลงใจประชาชนเป็นประการที่สุด
คณะกรรมการชุดนี้ได้พากเพียรบากบั่น ดำเนินงานกันมาอย่างขะมักเขม้นท่ามกลางอุปสรรคและความคิดติดขัดทั้งปวงตลอดเวลา แต่ด้วยแรงใจในอันที่จะประกอบภารกิจเพื่อส่วนรวมครั้งนี้ให้บรรลุผลสัมฤทธิ์ สมกับปณิธานที่ตั้งไว้ ประกอบกับคณะกรรมการได้รับความร่วมมือจากบรรดา ศิลปิน องค์การ และบุคคลหลายฝ่ายทั้งทางตรงและทางอ้อม จนถึงวาระที่สุด อันเป็นที่เห็นประจักษ์อยู่ ณ บัดนี้ โดยเราได้จัดงาน ''คืนมนต์สวรรค์'' นี้ขึ้นเฉพาะอย่างยิ่งรายได้ส่วนหนึ่งที่เรารวบรวมจะได้นำขึ้นทูลเกล้าฯ สมทบทุน ''ราชประชาสมาสัย'' ในพระบรมราชูปถัมภ์ กระผมจึงเว้นเสียมิได้ที่จะระลึกในพระคุณแทนเพื่อนศิลปินโดยทั่วถึงกัน
ค่ำคืนนี้เป็นวาระศุภฤกษ์ขอให้เป็นราตรีแห่งความเรืองรองเป็นความรื่นรมย์และปรีดาปราโมทย์โดยทั่วกัน กระผมขออธิษฐานอัญเชิญคุณพระศรีรัตนตรัยและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในสากลพิภพจงร่วมดลบันดาลให้งานคืนวันนี้สำเร็จลงด้วยดี ท้ายที่สุดขอทุกท่านจงได้รับความปรารถนาดีและไมตรีจิตอันผ่องแผ้วจากกระผมด้วยคณะศิลปินนักเพลงไทย
ผู้สนับสนุนงานแผ่นเสียงทองคำครั้งแรก(สปอนต์เซอร์) ปี 2506-2507
บริษัทเมืองไทยประกันชีวิต
บริษัทเมืองทอง
ภัตตาคารชายทะเลจันทร์เพ็ญ
ซิป วีนัส
ภัตตาคารกินรีนาวา
บริษัท แป้งมัน เอส.อาร์. จำกัด
ภาพยนตร์อินเดียธรณีสายเลือด
บริษัท ชัยเจริญกิจมอเตอร์ จำกัด
บริษัทนครธนการศึกษา
สำนักงานโฆษณาสรรพสิริ
ห้างอนามัยเภสัช
โรงเรียนเสริมสวยศรีภัทรา
ห้างหุ้นส่วนจำกัดอากัก
บริษัท วีระวรรณ จำกัด
Thai Lapidary
ห้องภาพเต็ดบิด
บริษัทลุมพินีกอล์ฟ
บริษัท จารุพัฒน์ จำกัด
บริษัทเซ็นทรัล
ฟุ้งฟ้า
อเล็กซานดรา ไนท์คลับ
โรงงานยาสูบ
เอสโซ่
บริษัท เลอเปอร์ตี้ จำกัด
ห้องเสริมสวยศรีจันทรา
ธนาคารออมสิน
ห้างสี่คิงส์สโตร์
บริษัท สยามภัณฑ์เทรดดิ้ง จำกัด
แม็คแฟ้คเต้อร์
อินเตอร์เนชั่นแนล เทรดดิ้ง จำกัด
บริษัท ยูเนียนโซดา จำกัด
ชาร์มมิ่ง มูน คอสเมติค
เฮเลนเดอตีส
ภาพยนตร์เรื่องร้อยป่า
น้ำมันสามทหาร
ห้างเซ่งฮัง
ภาพยนตร์เรื่องดวงตาสวรรค์
บริษัท ลาทัวร์ จำกัด
ภาพยนตร์เรื่องลูกทาส
ห้างหุ้นส่วนจำกัดแก้วสารพัดนึกโอสถ
บริษัท ไทยปิ่นเพชร จำกัด
โรงงานสุราบางยี่ขัน
หมายเหตุ : การประกวดครั้งแรก มีเฉพาะเพลงไทยสากล หรือ เพลงลูกกรุง เท่านั้น
ขอขอบคุณ : คอลัมน์ "ข้าวเกรียบลูกทุ่ง" โดย เจนภพ จบกระบวนวรรณ
: หนังสือตำนานครูเพลง เพลงไทยสากลลูกกรุง โดย คีตา พญาไท
(เรื่องใดนำมาจากหนังสือ จะพิมพ์ตามหนังสือทุกตัวอักษร)